Probiotica en/of prebiotica gunstig bij depressie

22 juni 2020

Gebruik van probiotica, alleen of in combinatie met prebiotica, kan de symptomen van depressie verlichten. Dit blijkt uit een meta-analyse, verschenen in BMJ Nutrition Prevention & Health (1). Probiotica zijn bacteriën die een gunstige werking hebben in de darmen. De meesten komen van nature voor in onze darmen. Er moet nu verder worden onderzocht of gebruik van pre- en/of probiotica mogelijk gunstig is als aanvullende behandeling voor volwassenen met een depressie.

De darmen en hersenen zijn verbonden

Het is al jaren bekend dat de darmen en het centrale zenuwstelsel in onze hersenen verbonden zijn. De tweezijdige communicatie tussen de darmen en hersenen wordt de hersen-darm-as genoemd. Ook de darmbacteriën spelen een belangrijke rol in deze communicatie. Dit blijkt onder andere uit onderzoek bij mensen met ziektes als ADHD, autisme, alzheimer en Parkinson, die vaak een afwijkende darmflora bleken te hebben (2). Omdat pre- en/of probiotica de samenstelling van de darmbacteriën, het microbioom, gunstig kunnen beïnvloeden, is er de laatste jaren meer aandacht voor microbioom interventies, als aanvullende behandeling van psychiatrische aandoeningen.

Hoopvolle uitkomsten

In de meta-analyse zijn 7 studies van de afgelopen 15 jaar bekeken. In de studies hadden alle deelnemers klinisch vastgestelde depressie en werd gebruik van probiotica onderzocht. In totaal werden 12 probioticastammen onderzocht, de meest gebruikte waren Lactobacillus acidophilus (in drie studies), Lactobacillus casaei and Bifidobacterium bifidium (beide in twee studies). Alle studies toonden significante verbeteringen in de behandeling van depressie bij pro- en/of probiotica gebruik, vergeleken met geen pre-/probiotica behandeling (placebo) of vergeleken met nulmetingen. De verbetering in depressiebehandeling werd vastgesteld via verschillende vragenlijsten over de ernst van symptomen, mate van depressie en kwaliteit van leven.

Kanttekeningen bij de studie

De resultaten van de studie zijn beperkt door een aantal factoren, waaronder de korte interventieperiode en het kleine aantal deelnemers in de geanalyseerde studies. Ook zijn eventuele negatieve effecten van pre- en probiotica gebruik niet meegenomen in de studies. Er is meer onderzoek nodig om de positieve en nadelige effecten van pre- en/of probiotica bij mensen met depressie op de lange termijn te kunnen vaststellen.

Pre- en/of probiotica voor algehele gezondheid

De onderzoekers geven aan dat comorbiditeit mogelijk een rol heeft gespeeld. Patiënten met bepaalde comorbiditeiten zoals het prikkelbare darm syndroom, kunnen meer positieve gezondheidseffecten hebben ondervonden door gebruik van pre- en/of probiotica. Hierdoor is niet duidelijk te zeggen of de behandeling specifiek effect had op symptomen van depressie, of op andere aandoeningen, waardoor de patiënten een verbetering in algehele gezondheid ervaarde.

Hoe verder?

Ondanks de kanttekeningen laat de studie positieve uitkomsten zien van pre- en/of probiotica gebruik tijdens depressie. Of de gezondheidseffecten nu komen door een positief effect op symptomen van depressie, of door een effect op andere klachten zoals de darmgezondheid of het immuunsysteem, maakt voor de patiënten niet uit. Pre- en probiotica gebruik zou een nuttige aanvullende behandeling kunnen zijn bij mensen met een depressie. Meer onderzoek is nodig om de exacte effecten vast te stellen.

Bronnen

(1)    Noonan, S., Zaveri, M., Macaninch, E., & Martyn, K. (2020). Food & mood: a review of supplementary prebiotic and probiotic interventions in the treatment of anxiety and depression in adults. BMJ Nutrition, Prevention & Health, bmjnph-2019. https://nutrition.bmj.com/content/early/2020/06/09/bmjnph-2019-000053.full

(2)    Zhu, S., Jiang, Y., Xu, K., Cui, M., Ye, W., Zhao, G., … & Chen, X. (2020). The progress of gut microbiome research related to brain disorders. Journal of Neuroinflammation, 17(1), 25. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6969442/