Vitamine D valpreventie: evident maar onderbelicht

8 september 2015

Een vitamine D-supplement kan ervoor zorgen dat ouderen minder vaak ten val komen. Het bewijs voor gezondheidswinst bij deze groep is evident, toch is voor vitamine D nog te weinig aandacht. Het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad om vitamine D te slikken wordt maar door één op de vier 70+ers opgevolgd.

Ouderen die weinig buiten komen maken bij gebrek aan zonlicht te weinig vitamine D aan. Bovendien hebben zij vaak ook een slecht eetpatroon. Een vitamine D tekort kan tot zwakke spieren leiden en een minder goed evenwichtsgevoel, waardoor deze ouderen vaker vallen. Dit heeft in ongeveer 1 op de 10 gevallen ernstig letsel als gevolg1. En de angst om te vallen kan mensen minder actief maken.

Bewijs voor valpreventie evident

Onderzoek toont duidelijk aan dat extra vitamine D helpt om vallen bij ouderen te verminderen. In een recente Amerikaanse studie kampte de helft van de ouderen met een tekort aan vitamine D (minder dan 20 mg/ml). Suppletie van vitamine D had onder meer tot resultaat dat de mensen circa 50% minder valpartijen rapporteerden dan de mensen in de controle groep.

Ook volgens de Europese wetgever is de werkzaamheid van vitamine D op valpreventie bewezen. Het is fabrikanten toegestaan om dit op voedingssupplementen te vermelden, die bedoeld zijn voor mensen van 60 jaar en ouder en een hoeveelheid van meer dan 15 microgram per dag leveren.

Werk aan de winkel

Ondanks overtuigend onderzoek is er in de praktijk nog te weinig aandacht voor het nut van vitamine D. De huisarts moet risicopatiënten meer wijzen op de noodzaak van vitamine D supplementen. En verpleeg- en verzorgingshuizen moeten aan bewoners vitamine D supplementen verstrekken. Zo adviseert voedingsdeskundige Gertjan Schaafsma, in een recent nieuwsitem3. “Voor de kosten hoeven we het niet te laten, zo vervolgt hij, want het gaat eerder om centen dan om dubbeltjes. Toch gebeurt dit onvoldoende. Vitamine D staat nog vaak laag op de prioriteitenlijst van huisartsen. “

Dit geldt natuurlijk niet voor alle zorgspecialisten. Er zijn wel huisartsen die patiënten met klachten laten testen op vitamine D. En in verpleeg- en verzorgingshuizen lijkt vitamine D suppletie ook vaker te worden meegenomen4. Verder zijn er goede initiatieven als het nieuwe NutriProfiel®, van ziekenhuis Gelderse Vallei, dat het voor mensen makkelijker maakt om inzicht te krijgen in hun vitaminegehalte.

Desalniettemin is vitamine D nog veel te winnen. Vooral bij ouderen, waar tekorten zo duidelijk zijn.

Bronnen

  1. Wake Forest Baptist Medical Center. “Vitamin D supplements could help reduce falls in homebound elderly.” ScienceDaily. ScienceDaily, 17 August 2015
  2. VeiligheidNL Factsheet Effectiviteit van voeding gerelateerde interventies op valongevallen, mei 2014
  3. http://neprofarm.nl/zorgen-over-vitamine-d-gebrek-stapelen-zich-op/
  4. VeiligheidNL Factsheet Wat werkt in valpreventie, dec 2013