Verbetering van het geheugen door FOS en theanine

20 augustus 2024

Experimenteel onderzoek laat zien dat de combinatie van fructo-oligosachariden (FOS) en L-theanine het geheugen kunnen verbeteren. Beide stoffen afzonderlijk hebben een positieve werking op de darmen en hersenen. FOS zijn korte ketens fructanen (fructose-ketens) die dienen als voeding voor een aantal darmbacteriën en worden daarom tot de prebiotica gerekend. De FOS, die een positieve werking op het geheugen hebben, zijn afkomstig van Morinda Officinalis of Indiase moerbei. L-theanine is een amiozuur en wordt veelal gevonden in matcha poeder, groene thee en zwarte thee. Een combinatie van beide stoffen in relatief lage dosissen blijkt het beste voor een verbetering in het geheugen bij mensen.

Positief effect op het geheugen bij dier en mens

Het positieve effect van FOS en theanine op het geheugen werd eerst gevonden bij muizen, waar Chinese en Britse onderzoekers de twee stoffen afzonderlijk en in combinatie hebben getest. Het bleek dat de twee stoffen in een relatief lage dosis een synergetische werking hebben en het geheugen verbeterden. In hogere dosissen bleek een combinatie van FOS en L-theanine juist contraproductief.

Het effect is door dezelfde onderzoekers ook bij mensen onderzocht in een klinische studie. Aan het einde van de studie bleek het geheugen bij de deelnemers aanzienlijk verbeterd. Aan deze gerandomiseerde- placebo gecontroleerde studie deden 120 vrijwilligers mee van 30-65 jaar oud. Dezelfde combinatie en verhouding van de stoffen werd gebruikt als bij de eerdere studie met muizen. In het onderzoek kregen de deelnemers tweemaal daags een supplement met 0,2 g L-theanine uit groene thee en 0,1 g FOS uit Morinda Officinalis per capsule. De controle groep kreeg een placebo supplement, ook tweemaal daags. Het supplement werd gedurende één maand ingenomen.

Betere prestaties op geheugentest

Aan het begin van de studie en na een maand van het nemen van de supplementen werd een geheugentest afgenomen; de Clinical Memory Scale (CMS). Deze bestaat uit vijf testen die direct geheugen, associatief geheugen, afbeelding- en plaatjes herkenning, beeldherkenning, grafisch geheugen en portret herkenning onderzoeken. Na een maand waren alle scores op de verschillende onderdelen van de CMS verbeterd, en met name het directe geheugen, grafisch geheugen en portret herkenning waren aanzienlijk verbeterd.

Werkingsmechanisme van FOS en theanine

Volgens onderzoekers is de combinatie van FOS en theanine goed voor het geheugen omdat ze beide invloed hebben op de darmen. De darmen en hersenen zijn verbonden via de darm-hersen-as, wat een zenuwverbinding is tussen de darmen en de hersenen. Hierdoor kunnen verschillende stoffen die zijn betrokken bij leren, concentratie, focus en het geheugen, zoals dopamine, serotonine en GABA vanuit de darmen worden verstuurd naar de hersenen. Deze stoffen worden in de darmen aangemaakt door een goede samenstelling en werking van het microbioom. FOS heeft direct positief effect op het microbioom in de darmen en L-theanine zorgt voor een verhoogde aanmaak van onder andere GABA en serotonine.

Conclusies

De onderzoekers concluderen dat de combinatie van lage hoeveelheden FOS in combinatie met een lage dosis L-theanine goed gebruikt kan worden om het geheugen bij mensen te verbeteren. Daarnaast zijn er geen bijwerkingen van deze supplementen gemeld. Ook in de studie met muizen zijn geen bijwerkingen gevonden. Dit wijst aan dat inname van L-theanine met FOS gedurende één maand niet alleen het geheugen verbeterd, maar ook veilig gebruikt kan worden.

Bronnen

1. Li Y, Jiang Y, Zhang Z et al. Improvement of both human and animal memory by synergy between fructooligosaccharide and L-theanine function establishing a safe and effective food supplement. Food Sci Nutr. 2024; 12(7):4966-4980 .
2. Gaman, A., & Kuo, B. (2008). Neuromodulatory processes of the brain–gut axis. Neuromodulation: Technology at the Neural Interface, 11(4), 249-259.