Toedieningsvorm vitamine K bij pasgeborenen wordt opnieuw vastgesteld

5 september 2024

Vitamine K is erg belangrijk voor zuigelingen, omdat een tekort kan leiden tot ernstige (hersen)bloedingen. Om het risico op bloedingen te verminderen, krijgen baby’s na de geboorte een orale dosis vitamine K. Bij zuigelingen met een verstoorde vetopname, zoals bij galwegproblemen, is de opname van orale vitamine K onvoldoende. Om hen beter te beschermen, werd in 2021 de standaard orale toediening vervangen door een intramusculaire injectie. Uit recente evaluaties blijkt echter dat deze toedieningsvorm in de praktijk niet haalbaar is. De Gezondheidsraad is daarom gevraagd om een nieuwe toedieningsmethode te onderzoeken, waarbij zowel de effectiviteit als de uitvoerbaarheid centraal staan.

De toedieningsvorm van Vitamine K bij zuigelingen in Nederland

De manier waarop pasgeborenen vitamine K krijgen toegediend is verschillend per land. In Nederland krijgen alle pasgeborenen direct na de geboorte vitamine K in orale vorm. Zuigelingen die borstvoeding krijgen lopen meer risico op een tekort aan vitamine K, daarom krijgen zij in de weken na de geboorte aanvullende orale doses. Zuigelingen die flesvoeding krijgen lopen minder risico op een tekort, omdat er extra vitamine K is toegevoegd aan flesvoeding. Dit biedt doorgaans voldoende bescherming tegen een vitamine K tekort.

In 2011 bleek dat er in Nederland jaarlijks toch nog 5 á 6 pasgeborenen die borstvoeding kregen bloedingen kregen als gevolg van een vitamine K tekort. In vergelijking met andere landen was dit veel. De bloedingen kwamen vooral voor bij zuigelingen met een verstoorde vetopname vanwege een aandoening aan de galgwegen. Door deze aandoeningen wordt vitamine K niet goed opgenomen en kunnen er tekorten ontstaan. Deze groep zuigelingen werd niet voldoende beschermd tegen een vitamine K-deficiëntie met het standaard vitamine K beleid. Om deze kinderen beter te beschermen, werd in 2011 de vervolgdosering voor zuigelingen die borstvoeding krijgen verhoogd van 25 naar 150 microgram per dag, gedurende de eerste drie levensmaanden.

Intramusculaire toediening beschermd beter tegen vitamine K-deficiëntie

In 2016 lieten artsen van onder andere het UMC Groningen aan de Gezondheidsraad weten dat de verhoging van de vitamine K dosissen niet heeft geleid tot een verminderd aantal bloedingen bij zuigelingen met een aandoening aan de galgwegen. Gegevens uit het Denemarken lieten zien dat intramusculaire toediening van vitamine K een betere bescherming bied tegen een vitamine K tekort. Naar aanleiding hiervan kwam de Commissie Voeding van de Gezondheidsraad in 2017 met een nieuw advies om in het vervolg alle zuigelingen die borstvoeding krijgen een eenmalige intramusculaire toediening van vitamine K te geven. Dit zou beter beschermen tegen bloedingen veroorzaakt door een vitamine K tekort. In 2021 heeft de Tweede Kamer officieel vastgelegd dat er volledig wordt overgegaan op intramusculaire toediening van vitamine K.

Intramusculaire toediening blijkt niet haalbaar

Recentelijk is echter gebleken dat de uitvoering van het nieuwe toedieningsbeleid niet haalbaar is. De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) heeft begin 2024 laten weten de intramusculaire toediening van vitamine K niet langer te steunen. De staatssecretaris van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) ziet verloskundigen als een noodzakelijke partij voor de invoering van het nieuwe toedieningsbeleid. Met de intrekking van hun commitment is het nieuwe beleid niet haalbaar. De staatssecretaris heeft daarom de Gezondheidsraad gevraagd opnieuw te evalueren wat de beste toedieningsvorm van vitamine K is, rekening houdend met de context en uitvoering.

De Commissie Voeding van de Gezondheidsraad gaat nieuwe toedieningsvormen evalueren, zoals druppelregimes van vitamine K, en basis van de nieuwe bevindingen een aangepast advies uitbrengen.

Bronnen

Terug naar overzicht