Suppletieadvies voor vitamine D mogelijk ontoereikend
14 december 2023We hebben waarschijnlijk meer vitamine D nodig dan momenteel wordt geadviseerd. Dit blijkt uit een meta-analyse waarvoor gegevens uit 49 klinische onderzoeken zijn meegenomen. De onderzoekers komen tot de conclusie dat de gemiddelde volwassene 25 µg vitamine D per dag zou moeten gebruiken. Dit ligt een stuk hoger dan het suppletieadvies van de Gezondheidsraad van 10 µg. De onderzoekers bevelen daarom aan om de huidige suppletieadviezen voor vitamine D te herzien.
Het effect van vitamine D-suppletie op de bloedwaarden
Het doel van het onderzoek was om inzicht te krijgen in het effect van vitamine D-suppletie op de vitamine D-status in het bloed. Daarnaast wilden de onderzoekers graag vaststellen welke dagelijkse dosering nodig is om een goede vitamine D-status te halen. Een goede vitamine D-status staat in dit onderzoek gelijk aan een serum 25-hydroxyvitamine D-waarde van minimaal 50 nmol/L. In de meta-analyse zijn de resultaten van 49 Europese placebo-gecontroleerde klinische onderzoeken naar het effect van vitamine D-suppletie op de bloedwaarden geanalyseerd.
Dagelijks 25 µg vitamine D nodig
De onderzoekers concluderen dat dagelijkse suppletie met 25 µg nodig is om bij 95% van alle Europese volwassenen een goede vitamine D-status te halen. De benodigde vitamine D-dosering is wel afhankelijk van leeftijd. Volwassenen <60 jaar hebben volgens dit onderzoek 26 µg vitamine D per dag nodig en ouderen >60 jaar 15 µg per dag. Dit is tegenstrijdig met de huidige adviezen, waarbij ouderen vaak juist meer vitamine D wordt geadviseerd dan volwassenen. Het is niet duidelijk waarom ouderen minder vitamine D nodig zouden hebben dan voorheen werd gedacht.
Vitamine D-status neemt minder snel toe bij hogere doseringen
De vitamine D-status nam gemiddeld toe met 1,77 nmol/L voor elke 2,5 µg vitamine D die werd genomen. De snelheid waarmee de vitamine D-waarde in het bloed stijgt is afhankelijk van een aantal factoren. Zo neemt de vitamine D-status relatief minder snel toe bij hogere doseringen vitamine D. Bij ouderen >60 jaar neemt de vitamine D-status juist sneller toe voor elke 2,5 µg vitamine D, vergeleken met de jongere populatie. Het is onduidelijk hoe deze factoren precies invloed hebben op de vitamine D-status.
Nederlandse adviezen wijken af
De adviezen van de Nederlandse Gezondheidsraad wijken af van de resultaten uit het onderzoek. De Gezondheidsraad adviseert ouderen >70 jaar bijvoorbeeld om 20 µg extra vitamine D te slikken, terwijl het onderzoek 15 µg suggereert als benodigde dosering. Voor deze doelgroep heeft de Gezondheidsraad 50 nmol/L aangehouden als streefwaarde. Dit is dezelfde streefwaarde als in het onderzoek is gebruikt.
Volgens de Gezondheidsraad heeft de jongere doelgroep dagelijks 10 µg vitamine D nodig. Dit advies ligt juist lager dan wat uit huidig onderzoek blijkt (26 µg). Het is voor de jongere doelgroep wel lastig de adviezen te vergelijken. De Gezondheidsraad gaat voor deze doelgroep namelijk uit van 30 nmol/L als gezonde bloedwaarde, terwijl in het onderzoek 50 nmol/L is aangehouden. Het is logisch dat er meer vitamine D benodigd is voor een hogere bloedwaarde.
In onderstaande tabel zijn de alle huidige adviezen van de Gezondheidsraad opgenomen.
| Leeftijd: | Extra inname vitamine D: |
| Kinderen | |
| 0 – 3 jaar | 10 µg |
| Mannen | |
| 4 – 69 jaar: weinig buiten overdag, de huid bedekt of donkere huidskleur | 10 µg |
| 70 jaar en ouder | 20 µg |
| Vrouwen | |
| 4 – 49 jaar: weinig buiten overdag, de huid bedekt of donkere huidskleur | 10 µg |
| 50 – 70 jaar | 10 µg |
| 70 jaar en ouder | 20 µg |
| Zwangere vrouwen | 10 µg |
Evalueren van suppletieadviezen noodzakelijk
Met dit onderzoek is inzicht verkregen in het effect van bepaalde doseringen vitamine D op de vitamine D-status in het bloed. De onderzoekers komen tot de conclusie dat de resultaten handvatten bieden om de geldende suppletieadviezen te herzien. Daarnaast is verder onderzoek nodig naar de benodigde vitamine D-inname voor verschillende specifieke populaties. Er zijn namelijk aanwijzingen dat bepaalde etnische minderheden een grotere kans lopen op een vitamine D-tekort. Ook is het nodig meer inzicht te krijgen in de verschillende factoren die invloed hebben op de vitamine D-status, zoals leeftijd en gebruikte dosering vitamine D.
Rupprecht, M.; Wagenpfeil, S.; Schöpe, J.; Vieth, R.; Vogt, T.; Reichrath, J. (2023). Meta-Analysis of European Clinical Trials Characterizing the Healthy-Adult Serum 25-hydroxyvitamin D Response to Vitamin D Supplementation. Nutrients, 15 (18): 3986.
