Nationale gids van klinisch bewezen probiotica bij antibioticagebruik

16 augustus 2018

Op maandag 6 augustus werd de ‘Nationale Gids van klinisch bewezen probiotica bij antibioticagebruik’ gepubliceerd. Medische zorgverleners, patiënten en consumenten kunnen de gids, ontwikkeld door TNO en ARTIS-Micropia, gebruiken als handvat voor het gebruik van probiotica bij een antibioticabehandeling. Van de acht aanbevolen producten zijn vier producten van bedrijven die aangesloten zijn bij branchevereniging NPN.

Initiatief

TNO en ARTIS-Micropia namen op 15 november 2016 het initiatief tot het ontwikkelen van de gids. Het onderzoek werd uitgevoerd door Micropia-hoogleraar verbonden aan de VU en onderzoeker bij TNO, Remco Kort, samen met co-auteurs Ger Rijkers, Cyrille Krul en Valeria Agamennone. Bekijk ook het interview van NPN met Remco Kort en Cyrille Krul.

Ontwikkeling van de gids

De onderzoekers hebben allereerst middels een systematische review onderzocht welke probiotica effectief zijn voor de preventie van antibiotica-gerelateerde diarree (AGD). Vervolgens hebben ze geïnventariseerd welke probiotische producten er verkrijgbaar zijn op de Nederlandse markt. NPN heeft deze lijst waar nodig aangevuld, met behulp van informatie van haar leden.

De verkrijgbare probiotische producten zijn gegroepeerd op basis van het aangetoonde effect in minstens één tot drie onafhankelijke klinische studies. Producten kregen drie sterren als er een effect werd gevonden in tenminste drie van de geselecteerde studies; twee sterren bij een effect in twee studies; en één ster bij een effect in slechts één studie. In de uiteindelijke conclusie worden acht producten aanbevolen voor gebruik bij een antibiotica behandeling, om AGD te voorkomen. De uitkomsten staan in de ‘Nationale Gids van klinisch bewezen probiotica bij antibioticagebruik’.

De gids zal jaarlijks worden geëvalueerd en indien nodig aangepast. Er wordt benadrukt door de onderzoekers dat door de strenge selectie er waarschijnlijk producten gemist zijn waarvan de exacte samenstelling nog niet is onderzocht, maar die mogelijk wel effectief zijn in het voorkomen van AGD.

Wetenschappelijk handvat

De gids moet een handvat bieden aan patiënten, consumenten en zorgprofessionals zoals huisartsen, diëtisten en apothekers. Er zijn op dit moment geen goedgekeurde gezondheidsclaims voor probiotica, maar er valt zeker gezondheidswinst te behalen bij het inzetten van de juiste probiotische stammen. De gids moet deze gezondheidswinst duidelijk maken.

Naast het advies voor type producten, geeft TNO advies voor de innameperiode van probiotica. De vuistregel is om probiotica gedurende de hele periode van de antibioticakuur (2 uur na inname) en tot 1 à 2 weken na de kuur in te nemen.

De preventieve werking van probiotica

De onderzoekers melden dat “probiotica de darmflora beschermen tegen de verstorende werking van een antibioticakuur en het herstel bevorderen. Omdat je weerstand meer intact blijft, verkleint de kans op terugkerende infecties. Minder infecties leiden tot minder antibioticakuren. Probiotica zijn daarmee een wapen in de belangrijke strijd tegen de problematiek van antibioticaresistentie”.

Meer weten?

Wil je meer lezen over de aanpak van het onderzoek? Lees dan het themaverhaal op micropia.nl/nationale-gids of raadpleeg de onderstaande links:

Terug naar overzicht